Kruche, łamliwe kości, podatność na urazy, pęknięcia i złamania – tak w skrócie charakteryzuje się osteoporoza. Kogo dotyczy to schorzenie, jak unikać i jak leczyć osteoporozę?
Osteoporoza – co to takiego?
To choroba kości, która objawia się znacznym zmniejszeniem ich gęstości, co w efekcie prowadzi do osłabienia ich struktury, a tym samym – większej podatności na złamania. Osteoporoza spowodowana jest niewydolnością organizmu w procesie produkcji materiału kostnego. Brak tego materiału powoduje, że zużyte tkanki kostne nie mogą być zastąpione nowymi. W ten sposób kości nie przechodzą naturalnego procesu samoodnawialności i ulegają nadmiernemu i przyspieszonemu starzeniu się.
Jak rozpoznać osteoporozę?
Pierwszych niepokojących symptomów dostarcza obserwacja swojego ciała. Jeśli do tej pory upadki i stłuczenia kończyły się najwyżej siniakami i otarciami, a teraz skutkują złamaniami i pęknięciami kości, to jest to jasny i czytelny sygnał informujący o niekorzystnych zmianach w strukturze kostnej. Często się zdarza, że do złamania kości dochodzi na skutek bardzo niepozornych zdarzeń, jak uderzenie ręką o stół, czy nawet mocny kaszel. Alarmujący może być również nagły i dostrzegalny spadek wzrostu, mimowolne przybieranie pochylonej postawy ciała, a także dokuczliwy ból pleców (spowodowany często przesunięciem lub uszkodzeniem kręgów kręgosłupa). Aby zdiagnozować osteoporozę należy zgłosić się do lekarza, który zrobi prześwietlenie z wykorzystaniem promieni rentgenowskich (najczęściej bioder, nadgarstków lub kręgów) i określi poziom mineralizacji kośćca.
Kto jest narażony na osteoporozę?
Zarówno kobiety, jak i mężczyźni narażeni są na obniżenie gęstości kości i osteoporozę, a ryzyko wzrasta wraz z wiekiem. Kobiety są jednak w grupie szczególnie narażonej, ponieważ przebyte ciąże, menopauza i związane z tym zmiany hormonalne dodatkowo osłabiają strukturę kości. Większe prawdopodobieństwo wystąpienia osteoporozy pojawia się w przypadku osób spokrewnionych z ludźmi cierpiącymi na to schorzenie, a także u osób zmagających się z zaburzeniami hormonalnymi (głównie tarczyca). Ponadto ryzyko zachorowania na osteoporozę wzrasta na skutek nieprawidłowego odżywiania (anemia, niedożywienie), nadużywania alkoholu i braku regularnej aktywności fizycznej (siedzący tryb życia).
Czy osteoporoza jest groźna?
Już sam fakt zwiększonej częstotliwości urazów i złamań świadczy o tym, że osteoporoza nie jest błahostką. Sprawa staje się jeszcze bardziej poważna, gdy urazom ulegają kości w obrębie bioder i kręgosłupa. W ten sposób łatwo dochodzi do poważnych komplikacji, inwalidztwa, a nierzadko nawet do śmierci. Zdarza się, że osteoporoza nie objawia się złamaniami i pęknięciami kości, a niewidocznym gołym okiem uszkodzeniem trzonu kręgosłupa. Jest to tak zwane złamanie kompensacyjne, które prowadzi do powolnego zapadania się kręgów, a następnie powoduje pochylenie ciała do przodu (tzw. wdowi garb) i obniżenia wzrostu.
Jak leczyć osteoporozę?
Leczenie osteoporozy opiera się na terapii hormonalnej oraz na środkach farmaceutycznych z grupy bisfosfonianów. Ponadto walka z osteoporozą polega w głównej mierze na przyswojeniu zasad i nawyków, które zminimalizują ryzyko kolejnych złamań i urazów. Metody leczenia dobierane są indywidualnie na podstawie kalkulacji ryzyka wystąpienia potencjalnych złamań na przestrzeni kolejnych 10 lat życia pacjenta.
Jak się uchronić przed osteoporozą?
O zdrowie kości należy zatroszczyć się już w bardzo młodym wieku. Choć osteoporoza to choroba dotykająca głównie ludzi po 60. roku życia, to jej źródeł należy szukać w nieprawidłowym stylu życia. Struktura kości szczytową formę osiąga w okolicy 20. roku życia, a potem stopniowo ich gęstość zaczyna się obniżać. Na szczęście regularna aktywność fizyczna oraz dieta bogata w wapń i witaminę D1 pomogą utrzymać kości w dobrym stanie i zminimalizować ryzyko zachorowania na osteoporozę.
