Zapalenie trzustki to choroba nierzadko ignorowana, bo mylona z niestrawnością. Tymczasem nieleczone zapalenie trzustki może wiązać się z przykrymi konsekwencjami. Czym jest zapalenie trzustki, jak je rozpoznać i jak leczyć?
Zapalenie trzustki – co to takiego?
W górnej części brzucha, w niewielkiej odległości od żołądka znajduje się niewielki gruczoł, nazywany trzustką. Trzustka jest odpowiedzialna za przetwarzanie cukrów w organizmie oraz za wsparcie procesów trawiennych. Możliwe to jest dzięki enzymom i hormonom produkowanym przez ten gruczoł. Gdy trzustka pracuje prawidłowo, wytwarzane przez nią enzymy wędrują przez układ trawienny, trafiają do jelita cienkiego i dopiero tam zaczynają działać aktywując się. Stan zapalny trzustki to sytuacja, w której do aktywacji enzymów dochodzi od razu po ich wyprodukowaniu w trzustce – enzymy zamiast wspierać pracę jelit, atakują delikatne tkanki i powodują ich uszkodzenie.
Jak rozpoznać zapalenie trzustki?
Stan zapalny trzustki może przybrać formę przewlekłą (wówczas objawy są trudne do zauważenia, bo rozwijają się powoli i stopniowo) lub ostrą. Główne symptomy przewlekłego zapalenia trzustki to częsty, nawracający i nasilający się ból nadbrzusza, biegunka tłuszczowa, a także utrata wagi (bez stosowania diety ani ćwiczeń). Z kolei w przypadku ostrego zapalenia trzustki objawy są bardzo nasilone, pojawiają się nagle i trwają kilka dni. Do głównych sygnałów wskazujących na ostre zapalenie trzustki należy zaliczyć silny ból promieniujący od górnej części brzucha (nadbrzusza) aż do pleców, nasilający się po jedzeniu i podczas dotykania brzucha, a także nudności i wymioty.
Wszelkie niepokojące, długo utrzymujące się dolegliwości należy skonsultować z lekarzem, który postawi diagnozę i wybierze metodę leczenia lub zleci dodatkowe badania, takie jak analiza krwi, USG jamy brzusznej, tomografia komputerowa, rezonans magnetyczny.
Kto jest narażony na zapalenie trzustki?
Z badań i obserwacji wynika, że znacznie większe ryzyko zachorowania na zapalenie trzustki dotyczy mężczyzn niż kobiety. Ponadto prawdopodobieństwo wystąpienia schorzenia wzrasta na skutek alkoholizmu i palenia papierosów, a także długotrwałego zażywania niektórych leków. Zapalenie trzustki może wystąpić także u osób, cierpiących na następujące problemy zdrowotne: mukowiscydoza, rak trzustki, kamienie żółciowe, wysoka zawartość wapnia w organizmie, wcześniejsze urazy i zakażenia jamy brzusznej.
Czy zapalenie trzustki może być niebezpieczne?
Zaniedbane i nieleczone zapalenie trzustki może doprowadzić do następujących powikłań:
- rak trzustki,
- cukrzyca – na skutek uszkodzenia komórek odpowiedzialnych za produkcję insuliny,
- torbiel rzekoma – torbiele w trzustce spowodowane zatrzymaniem płynów i toksyn,
- niedożywienie – stan zapalny trzustki wpływa na zmniejszenie lub zahamowanie produkcji enzymów niezbędnych do pobierania składników odżywczych z przetwarzanego pożywienia,
- niewydolność nerek
- trudności z oddychaniem – spowodowane zmianami chemicznymi w organizmie, powodującymi zaburzeniem funkcjonowania płuc
Jak leczyć zapalenie trzustki?
Dolegliwości związanych z zapaleniem trzustki nie można leczyć na własną rękę. Należy niezwłocznie skonsultować się z lekarzem, który prawdopodobnie zleci pobyt w szpitalu w celu wykonania szczegółowych badań, wykrycia przyczyny zapalenia trzustki i dobrania optymalnych metod leczenia. Po zahamowaniu symptomów chorobowych i wyryciu ich dokładnych przyczyn, przyjdzie pora na gruntowne zweryfikowanie dotychczasowych nawyków żywieniowych. Konieczne będzie wprowadzenie i ścisłe przestrzeganie lekkostrawnej diety beztłuszczowej, bogatej w błonnik pokarmowy.
Jak uchronić się przed zapaleniem trzustki?
Lekka, uboga w ciężkostrawne i tłuste pokarmy dieta, regularne spożywanie produktów poprawiających perystaltykę i ograniczenie spożywania alkoholu w dużej mierze pomogą zadbać o zdrowie i uniknąć takich schorzeń, jak zapalenie trzustki. Istotna jest również stała troska o stan układu pokarmowego – nieleczone infekcje i bagatelizowane zakażenia mogą przyczynić się do zachorowania na zapalenie trzustki.
